Boetseren bij het ontwerp

14 nov

Tijdens mijn stage bij Marc Schepens mocht ik meedoen aan het scheppingsproces voor de Speelhoeve in Vreemde. De Speelhoeve is een dagverblijf voor kinderen en jongeren van 2 tot 21 jaar met een ernstig meervoudige beperking.

Elke organisatie heeft zijn eigen filosofie. Maar al te vaak wordt die praktijkkennis genegeerd. Dan bepaalt de directeur, 'de architect' of een raad van bestuur hoe een gebouw er moet uitzien. Al te vaak spelen daar eenzijdige belangen – financiën, ego – die niet altijd de kern van de organisatie ondersteunen.

De hamvraag is: hoe activeer je de kennis van de mensen in het werkveld? Hoe integreer je die in het ontwikkelproces? Spaar me wel die urenlange vergaderingen en eindeloze discussies... dat leidt vaak tot doodlopende straatjes en zuigt alle creatieve energie op.

Het antwoord?
Creatief co-creëren!

Weliswaar onder begeleiding en binnen een helder kader.

In deze fase heb ik een eigen werkmethode ontwikkeld. We werken enerzijds plastisch met klei om levensmotieven uit te drukken, en anderzijds met een organigram voor de functionele werking van de organisatie. Hierdoor kan een opdrachtgever soms volledig onafhankelijk nadenken over een plan of gebouw. We toetsen dit dan weer verschillende keren.

Bij het boetseren drukken we specifieke aspecten van een gebouw, een ruimte of een gevoel uit. In de antroposofie noemt men dit soms de 'gestalte' of 'geest'.

Voor een nieuwbouwwoning hou ik een workshop van ongeveer één uur. We doorlopen 5 korte schetsfases, die elk een specifiek element toetsen. Het is telkens weer verwonderlijk wat hieruit komt. Ik zie of iemand iets maakt vanuit zijn hoofd, vanuit een beeld, of – de sterkste manier – spontaan het lichaam volgt. Dan komt een dieper, innerlijk weten tot uitdrukking.

Mijn klanten staan vaak versteld van het resultaat. Het is een krachtige, zij het spontane, methode die gewoonweg werkt.

Natuurlijk zijn er klanten die dit niet willen doen. Ik denk spontaan aan een klant, een boekhouder, die zijn handen "niet vuil wou maken". Geen probleem, dat kan ook. Dan werk ik met andere invloeden.

Voor wie het wél doet, vertalen we iets dat energetisch meewerkt in het proces. Zij zijn betrokken geweest bij de vergeestelijking van het ontwerp. Soms vertaalt het boetseerwerk zich letterlijk in de vorm van een gebouw. Vaker nog vertalen we het uitgestraalde gevoel naar een gebaar in de architectuur. Of het verschijnt in de keuze voor materialen of texturen…

Ik blijf mijn intuïtieve werkmethode hanteren. Want uiteindelijk moet architectuur gewoon functioneel en realiseerbaar blijven.