Strobalenbouw
Stro is een ecologische, gezonde en energiezuinige keuze. Het is een restproduct van graangewassen dat voldoende beschikbaar is in onze regio, waardoor de productie en het transport weinig energie kosten. Het is volledig natuurlijk en biologisch afbreekbaar. Een dikke stromuur, die luchtdicht is bepleisterd, isoleert uitstekend en zorgt voor een koel huis in de zomer en een warm huis in de winter. (Als men de standaard dikte vanaf 35cm tot 45cm neemt, dan komt men aan de huidige Vlaamse eisen).
Bouwen met stro is ook bijzonder praktisch. Zoals bij elk huis: goed ontworpen, technisch correct gebouwd en goed onderhouden, trotseert een strobalenwoning de tijd even goed als een bakstenen woning (het kinderverhaal van de drie biggetjes zou een nuance mogen krijgen; een huis gebouwd op goede funderingen is cruciaal!). Er zijn voorbeelden van strobalenwoningen die al meer dan 100 jaar bewoond worden. Stro en leem zijn daarbij gemakkelijke materialen om mee te werken, waardoor je veel zelf kan doen en vrienden, familie of zelfs kinderen kunt betrekken bij het bouwproces, wat de kostprijs uiteraard ten goede komt. En let maar is op als u de kans neemt om een strobalenbouw in werf stadium te bezoeken, de zoete geur, de warme uitstraling, de gezellige sfeer… je hebt bijna spijt dat je het moet gaan bepleisteren ;-).
Qua esthetiek zijn alle stijlen mogelijk, van zeer organisch en golvend tot extreem strak en glad. In het beeld bovenaan ziet u al het verschil tussen de strak geschoren deel (boven de raam) en de gedeelte ernaast die nog geschoren dient te worden. Op het vlak van veiligheid scoren strobalenhuizen uitstekend. Ze zijn absoluut brandveilig (er zijn WTCB testen uitgevoerd en is bewezen) omdat de balen zo vast zijn geperst dat er geen zuurstof bij kan en vuur zich niet kan ontwikkelen. Bovendien wordt de afwerking met leem- of kalkstucwerk, dat onbrandbaar is, voorzien.
Een test (door ISIB) wees uit dat er niet minder dan 90 minuten nodig zijn om een van weerszijden bepleisterde strobaal te laten doorbranden, wat ruimschoots voldoet aan de moderne brandveiligheidseisen en een normale brandverzekering zonder meerkost mogelijk maakt.
Op het vlak van ongedierte is stro, dat veel cellulose en een natuurlijke waslaag bevat, onverteerbaar voor knaagdieren, insecten en bacteriën. De meeste dieren zijn immers geïnteresseerd in het graan, en daarvan is in stro amper nog iets te vinden. Net als elk ander isolatiemateriaal kan stro wel een warm nest vormen voor muizen, maar in een technisch correct gebouwd huis is het stro niet meer bereikbaar voor ongedierte. Zo voorzien we onderaan aan de muurplaat een fijne metalen gaas in onze details om dit te voorkomen dat men hier kan binnendringen.
De strobalen moeten geperst zijn met een minimale dichtheid van 90 kg/m³ (Europese norm). Het is van cruciaal belang dat een strobaal nooit nat wordt, van de oogst tot de aanbreng van de pleisterlaag. Men moet enkel balen gebruiken met een vochtigheid lager dan 15%. Het is aan te raden het huis tijdens de bouw in te pakken met zeilen, bij voorkeur op een halve meter afstand. Om condensatie in het stro te voorkomen, moet men dampopen bouwen.
In de tweede foto is te zien hoe wij de buiten muren beschermen met een ruime dakoversteek die extra bescherming biedt, zowel tijdens de bouw als erna. Voor de buitenafwerking raden wij vanuit ervaring traskalkpleister aan, die rechtstreeks op het stro wordt aangebracht in meerdere lagen. De laatste laag kan men zelf inkleuren met pigmenten of caseïneverf. Voor een fijner resultaat kan men een laag kleurige, fijne afwerkpleister over de basislaag aanbrengen. Wie zelf de laatste finishing touch wil aanbrengen, kan de basistraskalkpleister schilderen met een dampopen verf. Aan de binnenzijde is leem de ideale binnenafwerking.
Vandaag is deze bouwmethode springlevend. Wij beginnen altijd met een houtskelet constructies om eerst een dak te kunnen bouwen. Er zijn verschillende bouwvormen mogelijk om eenvoudige of complexere vromen te creëren. De woning hier in beeld gebracht is opgebouwd uit 135° hoeken. De kolommen vangen de hoeken op, terwijl de strobalenmuren steeds recht en strak kunnen blijven. Eenmaal afgewerkt met pleisterwerk, ziet men niet meer dat de muren van stro zijn. Je voelt alleen dat de woning anders aanvoelt: ongelooflijk aards en warm.
Stro: een modern en eeuwenoud bouwmateriaal
Strobalenwoning te Wuustwezel
Geschreven door Steven Dalving, bio-ecologisch en organisch architect.