Kalkhennepbouw
Kalkhennepbouw: Een Herontdekt Bouwgeheim
Hoewel hennep eeuwenlang een veelzijdig materiaal was, is bouwen met kalkhennep een relatief moderne herontdekking. Na decennia van vergetelheid, groeit nu het besef dat de hennepplant, met zijn zuiverende eigenschappen en snelle groei, een ideale, volledig benutbare grondstof is voor duurzaam bouwen.
Wat is Kalkhennepbouw?
Kalkhennepbouw is een techniek waarbij een mengsel van kalk en hennepscheven – de houtachtige kern van de stengel – wordt gebruikt als isolatielaag. Meestal wordt dit mengsel aangebracht in een houten draagstructuur. Het resultaat is een stevige, isolerende massa die ademt en bijdraagt aan een gezond binnenklimaat.
Vier Manieren van Toepassen
Er zijn vier hoofdmethoden. Allereerst is er de traditionele 'natte' methode, hempcrete genaamd, waarbij het mengsel tussen bekisting wordt gestort en uithardt tot een solide laag. Dit gebruiken wij vooral in energetische opwaarderingen van hoeves waarbij de bestaande buitengevel blijft en we aan de binnenzijde isoleren (hier zijn grote nadelen aan). of voor vakwerk gebouwen. Ten tweede zijn er prefab kalkhennepblokken, die als isolerende stenen kunnen worden gemetseld. Hier voorzien we altijd een houtskelet constructie als dragende struktuur en ofwel daartussen of ernaast de kalkhennepblokken. De derde methode gebruikt droge kalkhennepvlokken, die eenvoudig worden gestort in vloeren of daken - Zie foto’s rechts. Tot slot is er kalkhennepstuc, een pleister die een thermisch corrigerende en dampopen afwerking biedt.
Een Techniek met Geschiedenis
De moderne revival van kalkhennep vond zijn oorsprong in Frankrijk, waar pioniers het mengsel gebruikten om oude vakwerkwoningen te herstellen. Zij ontdekten dat deze combinatie het ademende karakter van historische muren perfect herstelde, in tegenstelling tot de schadelijke cementmortels die daarvoor werden gebruikt.
De Perfecte Balans
De samenstelling van het mengsel is cruciaal en varieert per toepassing. Voor optimale isolatie in een dak wordt weinig kalk gebruikt. Voor dragende muren is meer kalk nodig voor sterkte, en voor vloeren is een gelijke verhouding ideaal voor stabiliteit. De juiste balans zorgt voor de gewenste combinatie van isolatie, sterkte en dampopenheid.
De Voordelen: Ecologie en Comfort
De kracht van kalkhennep schuilt in de combinatie van twee natuurlijke materialen. Het is een ecologische keuze: zowel hennep als kalk nemen CO2 op, zijn vaak lokaal beschikbaar en zijn volledig herbruikbaar. In uw huis zorgt het voor een uniek comfort: het reguleert vocht, voelt warm aan, is onbrandbaar en beschermt de houten constructie. Persoonlijk hou ik van deze twee materialen. Hennep is een wonderplant met vele voordelen: hij groeit snel, neemt CO₂ op, buffert veel vocht en heeft een bijzondere energie… In combinatie met zuivere Belgische kalk en de passie van Wolf Jordaan – die helaas niet meer onder ons is – hebben we een fantastisch bouwmateriaal!
Een Eerlijk Blik op de Uitdagingen
Elke techniek kent zijn aandachtspunten. De 'natte' kalkhennepmengsels hebben een lange droogtijd nodig. Daarnaast heeft kalkhennep, net als andere natuurlijke isolatiematerialen, een dikkere laag nodig om dezelfde isolatiewaarde te bereiken als conventionele materialen. Dit vereist een ontwerp dat ruimte biedt voor dikkere muren. Al bij al blijft kalkhennep één van onze favouriete bouwmaterialen.
Eéngezinswoning in houtskelet en kalkhennep te Schilde
Kalkhennep in het dak, onderzijde rietenmatten en rechtstreeks tegen bepleisterd
Kalkhennep 'natte' methode - bekisting - binnenwand
Geschreven door Steven Dalving, bio-ecologisch en organisch architect.